هواپیما چیست؟
هواپیما يك وسیله ی حمل و نقل بوده که توانایی پرواز در هوا و یا به طور کلی در اتمسفر یک سیاره را دارا است.
هوانوردی چیست؟ مدیریت، هدایت، کنترل و انجام کامل ماموریت پروازی - حرکت بر روی باند پرواز، برخاست از زمین، گذشت از مسیر پروازی تعیین شده، فرود، رساندن مسافران به مقصد و یا انجام کامل یک ماموریت نظامی- یک هواپیما، بالگرد و یا هر وسیلهی پروازی را هوانوردی میگویند.
انواع هواپیما ؟
از یک دیدگاه کلی هواپیماها به سه دسته اصلی تقسیم بندی میشوند: 1. هواپیماهای نظامی 2. هواپیماهای حمل و نقل تجاری 3. هواپیماهای عمومی هوانوردی این تقسیم بندی کلی شامل زیرمجموعههایی است که به آنها میپردازیم:
انواع هواپیماهای نظامی: 1. هواپیمای بمب افکن 2. هواپیمای رهگیر 3. هواپیمای جنگنده 4. هواپیمای شکاری 5. هواپیمای حمل و نقل نظامی 6. هواپیمای شناسایی و جاسوسی 7. هواپیمای مخفی از دید رادار (رادارگریز) 8. هواپیمای سوخت رسان 9. هواپیمای پشتیبانی نزدیک 10. هواپیمای گشت 11. هواپیمای آموزشی نظامی 12. هواپیمای ضد زیر دریایی 13. هواپیمای هشدار سریع 14. هواپیمای فرماندهی هوایی 15. هواپیمای مخابراتی 16. هواپیمای سیبل (هدف) 17. هواپیمای ضد شورش 18. هواپیمای دیده بانی 19. هواپیمای مراقبت دریایی 20. هواپیمای آزمایشی 21. هواپیمای ضد کشتی 22. هواپیمای ضد تانک 23. هواپیمای پدافند
پدافند هوایی: «دفاع یا پدافند هوایی» به مجموعه اقداماتی گفته میشود كه در آن نیروی كشور مقابله‌كننده هرگونه مهاجم هوایی به قلمرو هوافضای خود را (هواپیما، موشك، ...) منهدم یا از انجام ماموریت خصمانه بازمی‌دارد و باعث فراری شدن آن می‌گردد. چنانچه ما بتوانیم عامل آفندی را منهدم، فراری و یا میزان خسارت را كاهش دهیم، «دفاع هوایی» انجام داده‌ایم.
بخش اول این اقدامات (انهدام و فراری دادن) را «دفاع هوایی عامل» و بخش دیگر آن نظیر اخطار به نیروهای خودی جهت پراكنده شدن، پناه گرفتن یا خاموشی را «دفاع غیر عامل» می‌گوییم.
انواع هواپیماهای حمل و نقل تجاری: 1. هواپیمای مسافربری 2. هواپیمای باربری انواع هواپیماهای عمومی: 1. هواپیمای شخصی 2. هواپیمای دست ساز 3. هواپیمای سم پاش کشاورزی 4. هواپیمای گلایدر تفریحی
تقسیم بندی هواپیماها از جنبه های دیگر:
برای تقسیم بندی هواپیماها، جنبه‌های مختلف دیگری را نیز می‌توان در نظر گرفت که به اغلب آنها میپردازیم.
از نظر سرعت : آنها را می‌توان به چهار نوع زیر تقسیم بندی کرد: 1. مادون صوت 2 .گذر صوتی 3 . ما فوق صوت 4 . ماورای صوت
عدد ماخ : نسبت سرعت سامانه ی هوافضایی (هواپیما، موشک و ...) به سرعت صوت را عدد ماخ می گویند.
عدد ماخ یک هواپیما عبارت است از نسبت سرعت هواپیما به سرعت صوت در ارتفاعی که هواپیما در آن پرواز میکند.
از نظر دارا بودن سرنشین ، هواپیماها به دو دسته تقسیم میشوند: 1. سرنشین دار 2. بدون سرنشین از نظر
از نظر قدرت مانور چهار دسته برای هواپیماها در نظر گرفته میشود: 1. غیر مانوری 2. نیمه مانوری 3. مانوری 4. بسیار مانوری
هواپیماها از نظر نوع برخاست و فرود نیز به دسته های زیر تقسیم میشوند:
1. برخاست و فرود عمودی یا هواپیماهای عمود پرواز 2. برخاست و فرود کوتاه (در باند کمتر از 150مت) 3. برخاست و فرود متعارف (در باند بیش از 150 متر) 4. برخاست کوتاه، فرود عمودی 5. هواپیمای آب نشین 6. هواپیمای دو زیست 7. هواپیمای ناو نشین
از نظر برد عملیاتی سه نوع هواپیما داریم : 1. برد بلند 2. برد متوسط 3. برد کوتاه
از نظر موتور، هواپیماها به دو دسته تقسیم میشوند: 1. هواپیمای ملخی: هواپیمایی که از موتورهای ملخی (پیستونی، توربوپراپ، فن، پراپ) استفاده میکند. 2. هواپیمای جت : موتورجت موتوری است که هوا را در سرعت جریان آزاد گرفته، آن را به وسیله ی احتراق با سوخت در داخل مخزن گرم می کند و سپس مخلوط داغ هوا و محصولات احتراق را با سرعتی خیلی بیشتر از عقب به بیرون می فرستد. بر طبق قانون سوم نیوتن، عکس العمل مخالف و مساوی یک نیروی پیشرانش را به وجود می آورد. موتور جت یک موتور عکس العملی است که سیال را بر اساس قانون سوم نیوتن با سرعت بالا به حرکت در می آورد. این تعریف کلی از موتورهای جت دربرگیرنده توربو جت ها، توربو فن ها و موشک ها است. به طور عمومی بیشتر موتورهای جت از نوع موتورهای احتراق داخلی هستند ولی انواع احتراق خارجی آن نیز وجود دارد.
موتورهای جت از سه قسمت اصلی تشكیل شده اند كه عبارتند از كمپرسور، محفظه ی احتراق و توربین. توربین در قسمت انتهایی موتور قرار دارد و نیروی محركه كمپرسور را تأمین و از طریق یك یا چند میله به كمپرسور می رساند. بدون ملخ (توربوجت، توربوفن، رم جت، پالس جت( استفاده میکند.
